Ev işleriyle uğraşan ve sosyal güvenceye sahip olmayan milyonlarca kadını yakından ilgilendiren yeni emeklilik modeli kamuoyuna yansıdı. En az 3600 gün primle emeklilik imkânı sunulurken, ev kadınlarına yıpranma payı da gündemde.
Ev Kadınlarına Emeklilik İçin Yeni Düzenleme Yolda
Uzun süredir sosyal güvenlik sistemi dışında kalan ev kadınlarına yönelik yeni bir emeklilik modeli gündemde. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın birlikte hazırladığı modelde, ev kadınlarına isteğe bağlı sigorta sistemiyle devlet destekli prim ödemesi planlanıyor. Bu sayede hayatlarının büyük bölümünü ücretsiz emekle sürdüren kadınlara, sosyal güvence ve emeklilik hakkı tanınması hedefleniyor.
3600 Gün Prim Şartı Masada
Yeni modelde temel alınan kriterlerden biri, en az 3600 gün prim ödemesi yapılması. Bu süre, yaklaşık 10 yıl boyunca isteğe bağlı sigorta kapsamında prim yatırılması anlamına geliyor. Ancak devletin %30’a kadar prim desteği sağlamasıyla bu sürecin daha kolay ve ulaşılabilir hale getirilmesi planlanıyor.
Yıpranma Payı da Gündemde
Ev işleri, fiziksel olarak yoğun emek gerektirmesi nedeniyle “yıpratıcı meslek” sınıfına alınabilir. Bu doğrultuda, yeni düzenlemeyle ev kadınlarına yıpranma payı verilmesi de gündeme geldi. Bu uygulama kabul edilirse, ev kadınlarının emeklilik süresi öne çekilecek. Böylece hem daha erken emekli olabilecekler hem de daha yüksek maaş alma hakkı kazanabilecekler.
Devlet Desteğiyle Sigorta Primi Kolaylaşacak
Model kapsamında isteğe bağlı sigortaya başvuran ev kadınlarının sigorta primlerinin bir bölümü devlet tarafından karşılanacak. Bu destek sayesinde aylık prim yükü önemli ölçüde azalacak. Örnek bir hesaplamaya göre:
- Aylık prim tutarı: 4.800 TL
- Devlet desteği (%30): 1.440 TL
- Kadının ödeyeceği tutar: 3.360 TL
Bu ödeme, gelir düzeyi düşük kadınlar için ek sosyal yardımlarla da desteklenebilecek.
Başvuru Şartları Nasıl Olacak?
Henüz resmi olarak yürürlüğe girmeyen modelin temel başvuru kriterleri şu şekilde öngörülüyor:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- Herhangi bir sigortalı işte çalışmıyor olmak
- Ev işleriyle uğraştığını beyan eden kadınlar
- SGK üzerinden isteğe bağlı sigorta başvurusu yapmak
Başvuruların e-Devlet üzerinden dijital ortamda ya da SGK il/ilçe müdürlüklerinden yüz yüze alınması planlanıyor.
Kademeli Geçiş ve Denetim Sistemi Uygulanacak
Yeni sistemin tüm illerde aynı anda başlaması yerine pilot iller üzerinden kademeli geçiş yapılması düşünülüyor. Böylece sistemin işleyişi test edilecek ve gerekli yasal düzenlemeler tamamlandıktan sonra Türkiye genelinde uygulanacak. Ayrıca, suiistimalin önlenmesi adına ev kadınlığı durumunun denetlenmesine yönelik sosyal hizmet uzmanlarının sahada görev alması gündemde.
Ev Kadınlarına Emeklilikte Psikososyal Destek Boyutu
Sadece maddi güvence değil, aynı zamanda toplumsal aidiyet hissinin de artırılması hedefleniyor. Uzmanlar, bu modelle birlikte ev kadınlarının sosyal hayata katılımının teşvik edileceğini, ayrıca kadın emeğinin görünür hale gelmesinin ekonomik ve toplumsal fayda sağlayacağını belirtiyor.
Daha Az Günle Emeklilik Mümkün Olacak mı?
Ev kadınlarına yönelik modelin ikinci aşamasında, çocuk sayısına göre prim günü indirimi veya doğum borçlanması gibi avantajların getirilmesi de masada. Bu kapsamda:
- 3 çocuklu bir kadın için 6 yıl doğum borçlanması uygulanması
- 2 yıl boyunca sigorta primi yatıran kadınlara erken emeklilik fırsatı
- Engelli çocuğu olan kadınlara ek süre avantajı
gibi alternatifler de çalışma planında yer alıyor.
Meclis Onayı Bekleniyor
Modelin netleşmesi ve yürürlüğe girmesi için yasal düzenlemelerin Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde onaylanması gerekiyor. Hükümet kanadından yapılan açıklamalara göre, yeni emeklilik sistemine ilişkin teklifin 2025 yılı sonuna kadar Meclis gündemine alınması bekleniyor. Çalışmalar tamamlandıktan sonra ilk uygulama 2026 başında devreye girebilir.
Bu düzenlemeyle birlikte milyonlarca ev kadını, sosyal güvenceye ve emekliliğe adım atabilecek. Dilersen bu içerikle ilgili infografik, soru-cevap veya kısa sosyal medya paylaşımı formatlarını da hazırlayabilirim. Yeni başlığını iletmen yeterli.
4o
